9

 

6

 

28

 

8

 

8

 

8

 

9

 

9

 

50

 

50

 

50

 

50

 

51

 

51

 

51

 

51

 

61

 

61

 

61

 

62

 

2

 

3

 

4

 

4

 

4

 

5

 

6

 

7

 

8

 

8

 

8

 

9

 

9

 

9

 

2

 

2

 

2

 

3

 

3

 

3

 

4

 

4

 

4

 

4

 

5

 

5

 

5

 

6

 

6

 

7

 

7

 

7

 

7

 

 

8

 

9

 

80

 

80

 

80

 

81

 

1

 

1

 

81

 

82

 

82

 

82

 

2

 

3

 

3

 

3

 

3

 

4

 

4

 

6

 

6

 

9

 

90

 

91

 

3

 

 

 

فهرست شکلها

 

 

 

 

 

 

 

عنوان

صفحه

 

فهرست جدولها

 

 

 

 

 

 

 

عنوان

صفحه

 

 

 

 

 

 

مقدمه

 

قرن چهارم هجری، دوره­ی بسیار آشکاری از زندگی عرب و مسلمانان در تمامی جوانب از جمله ادبیات داستانی می­باشد. و تأثیر دولت آل بویه در آن بسیار زیاد بوده است؛ چرا که آن­ها رابطه­ی محکمی را بین تاریخ خود و تاریخ خلافت عباسی پیوند زدند که هیچ دولت دیگری در آن عصر، چنین پیوندی نداشت.

 

در اواخر قرن چهارم هجری در زبان عربی از متفرّعات فنّ قصص، فنّ نویی به وجود آمد كه بر آن نام «مقامات» نهادند. مقامات، به طور کلی از انواع داستان­های کهن می­باشد که با نثر مصنوع آمیخته با شعر در مورد یک قهرمانی است که به صورت ناشناس در داستان ظاهر می­شود، حوادثی به وجود می­آورد و همین­که در پایان داستان شناخته می­شود، ناپدید می­­گردد تا آن­که دوباره در هیبتی دیگر، در مقامه بعدی آشکار می­شود (شمیسا، 1373، 207). لذا مقامات را می­توان مجموعه­ای از داستان­های مجزّا دانست که دارای وحدت موضوع می­باشند. این فن با داستان­نویسی و افسانه­پردازی از بعضی جهات مشابه و از پاره­ای جهات مغایر بود.