هر خانواده ای شیوه های خاصی را در تربیت فردی و اجتماعی فرزندان خویش بکار می گیرد. این شیوه ها که شیوه های فرزندپروری نامیده می شود متأثر از عوامل مختلفی از جمله عوامل فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و غیره می باشد. بنابراین، نگرش ها، اعتقادها و رفتارهای والدین که در قالب الگوی خانوادگی یا شیوه های فرزندپروری نمود پیدا می کند، عامل بسیار مهمی در تکوین شخصیت و تثبیت خصوصیات اخلاقی فرزندان و هویت محسوب می شود. هر کدام از این شیوه های خاص تربیتی، می تواند در شکل گیری شخصیت و هویت کودک نقش اساسی داشته باشد. چنانکه رشد یافتن در یک محیط خانوادگی گرم و صمیمی بطور حقیقی با رشد روانی سالم در طول دوران نوجوانی مرتبط است. اعتقادات، نگرش ها، فعالیت ها، و اقدامات والدین در قالب الگوهای خانوادگی یا سبک های فرزندپروری والدین نمود پیدا می کند. اینکه والدین کدام یک از سبک های مختلف تربیتی را در خانواده اتخاذ می کنند خود تحت تأثیر عوامل گوناگونی است و بسیاری از این عوامل از شرایط محیط جامعه و فرهنگ غالب ناشی می شود. امّا هدف همۀ سبک های فرزندپروری، شکل دهی به شخصیت روانی و تقویت شایستگی های کودک است. اهمیت به این دو هدف، و توجه به دو بعد از رفتارهای والدین یعنی پذیرش در برابر طرد و سختگیری در برابر آسانگیری موجب شده که امروزه محققان در خصوص سبک های فرزندپروری والدین و تأثیراتی که هر کدام از آنها بر رشد کودکان دارند به بحث و بررسی پردازند و الگوها مختلفی را ارائه دهند. امّا تقریباً همه الگوهای در این چهار شیوۀ فرزندپروری خلاصه می شود. والدین مقتدر-سهل گیر، مستبد، بی توجه یا مسامحه گر (رئیسی و همکاران، 1387).

2-7- روابط والدین- فرزندان در ادوار مختلف

2-7-1- روابط والدین- فرزندان در جامعه پیش صنعتی (جامعه سنتی)

کودکان همزمان در گروه های خانگی والدین و والدین بزرگ خود تربیت و تغذیه شده و در معرض فرایند جامعه پذیری قرار می گرفتند. رابطه بین والدین و فرزندان اندکی خشن بود و در مقابل، رابطه بین والدین بزرگ و نوه ها با سازگاری و عطوفت بیشتر آن را جبران می کرد. رابطه نوع دوم نشان می دهد که موقعیت واقعی فرزندان در قبال بزرگسالان بود؛ زیرا در جامعه ای فاقد هرگونه نظام رفاه اجتماعی و حمایت از سالمندان، داشتن فرزند دقیقاً همان عوایدی را در پی داشت که امروزه تشکیلات خدمات اجتماعی به ارائه آنها همت گماشته اند. رابطه ای غالباً خاص بین نوه ها و والدین بزرگ همانا نماد پیوستگی بین نسل ها بود که معمولاً با فرزندان کوچک تفاوت سنی بسیار داشتند. در این وظیفه، مستخدمان و کارگران مزرعه نیز مشارکت داشتند، وظیفۀ اجتماعی شدن بر عهدۀ گروه همسالان و مبادلات عاطفی و ارتباطات اجتماعی بیرون از خانواده بود.