Contents

 

 

فصل-1 کلیات… 1

 

 

بیان مسئله. 2

 

 

اهمیت و اهداف پژوهش… 3

 

 

ادبیات پژوهش… 3

 

 

سؤالات پژوهش… 5

 

 

سؤال اصلی.. 5

 

 

سؤال فرعی.. 5

 

 

فرضیه. 6

 

 

تعریف مفاهیم. 6

 

 

محدودیت‌ها و مشکلات پژوهش… 8

 

 

روش پژوهش… 8

 

 

قلمرو زمانی و مكانی تحقیق.. 8

 

 

سازمان‌دهی پژوهش… 9

 

 

فصل-2 مباحث نظری.. 11

 

 

مقدمه. 12

 

 

مکتب کپنهاک.. 13

 

 

 

1. مبانی هستی شناختی مکتب کپنهاک.. 15

 

 

1. مبانی معرفت‌شناسی مکتب کپنهاک.. 16

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شش

 

 

 

3. امنیت از منظر مکتب کپنهاک.. 18

 

 

3-1. امنیتی ساختن در مکتب کپنهاک.. 19

 

 

 

4. سطح تحلیل امنیت در مکتب کپنهاک.. 20

 

 

4-1. امنیت بین‌المللی.. 21

 

 

4-2. امنیت منطقهای.. 24

 

 

 

5. ابعاد امنیت در مکتب کپنهاک.. 26

 

 

5. جنگ و الگوهای دوستی و دشمنی در مکتب کپنهاک.. 27

 

 

6-1. جنگ… 28

 

 

6-2. الگوهای دوستی و دشمنی.. 28

 

 

نتیجه‏گیری.. 29

 

 

فصل-3  تهدیدات ‌حضور ناتو در منطقه قفقاز جنوبی برای ایران و روسیه. 31

 

 

مقدمه. 32

 

 

حضور ناتو در منطقه قفقاز جنوبی.. 32

 

 

 

1. گسترش ناتو به شرق.. 33

 

 

1. گسترش ناتو در منطقه قفقاز. 34

 

 

1. قفقاز و مشاركت برای صلح ناتو. 35

 

 

تهدیدات حضور ناتو در منطقه قفقاز جنوبی برای ایران. 39

 

 

 

1. تهدیدات سیاسی: 39

 

 

1-1. تمامیت ارضی جمهوری اسلامی ایران: 39

 

 

1-2. توسعه روابط با اسرائیل: 40

 

 

1-3. تثبیت نظام هژمونیك سلطه غرب: 40

 

 

1-4. تهدید نسبت به حاكمیت داخلی نظام: 41

 

 

1-5. تهدید نسبت به حاكمیت خارجی نظام: 41

 

 

 

 

 

 

 

 

هفت

 

 

 

2. تهدیدهای نظامی و امنیتی: 42

 

 

2-1. استراتژی دفاع موشكی آمریكا در منطقه: 42

 

 

2-2. هم تکمیلی محیط‌های امنیتی: 42

 

 

3- تهدیدهای اقتصادی: 43

 

 

3-1. تعیین رژیم حقوقی دریای خزر به‌صورت ناقص: 43

 

 

3-2. گسترش تحریم و جلوگیری از توسعه اقتصادی: 44

 

 

4- تهدیدات فرهنگی: 44

 

 

4-1. تشدید اختلافات قومی، زبانی و مذهبی: 44

 

 

4-2. ناتوی فرهنگی: 45

 

 

4-2-1. اهداف ناتوی فرهنگی: 45

 

 

4-2-2. ابزارهای اجرای ناتوی فرهنگی: 46

 

 

تهدیدات حضور ناتو در منطقه قفقاز جنوبی برای روسیه. 47

 

 

 

1. تهدیدات سیاسی: 47

 

 

1. تهدیدهای نظامی و امنیتی: 49

 

 

1. تهدیدات اقتصادی: 51

 

 

1. تهدیدات فرهنگی: 52

 

 

نتیجه‌گیری: 53

 

 

فصل-4 تفاوت رویکردها و اقدامات  ایران و روسیه  در مقابله با ناتو. 55

 

 

مقدمه. 56

 

 

نگرش ایران و روسیه به غرب و ناتو: 56

 

 

رویکردها و اقدامات دو کشور در مقابله با ناتو. 63

 

 

 

1. تفاوت در میزان و نوع تهدیدات ناتو برای دو کشور. 64

 

 

1. رویکرد و اقدامات روسیه در مقابله با ناتو. 67

 

 

 

 

 

 

 

 

 

هشت

 

2-1. سیر تحول روابط روسیه و ناتو. 67

 

 

2-2. زمینه‌های همکاری روسیه – ناتو. 71

 

 

2-3. حوزه‌های اختلاف و مناقشه. 73

 

 

 

3. رویکرد و اقدامات ایران در مقابله با ناتو. 75

 

 

نتیجه‌گیری: 79

 

 

فصل-5 تفاوت نگرش  ایران و روسیه  نسبت به هم. 81

 

 

مقدمه. 82

 

 

نگرش ایران به روسیه. 82

 

 

1-1. بدبینی تاریخی ایرانیان نسبت به روسیه. 83

 

 

1-2. سیاست نه شرقی نه غربی.. 85

 

 

1-3. عدم پایبندی روسیه به تعهداتش و کارشکنی در خصوص ایران. 87

 

 

 

2. نگرش روسیه به ایران. 90

 

 

2-1. نگاه ابزاری روسیه به ایران. 92

 

 

 

 

 

 

عنوان

 

 

صفحه

 

 

 

 

فصل اول: طرح تحقیق

 

 

 

 

 

 

 

مقدمه

 

 

2

 

 

 

 

بیان مسئله

 

 

4

 

 

 

 

اهمیت و ضرورت انجام پژوهش

 

 

6

 

 

 

 

اهداف پژوهش

 

 

8

 

 

 

 

فرضیه های پژوهش

 

 

9

 

 

 

 

 

تعریف مفهومی و عملیاتی واژه های تحقیق

 

 

 

 

9

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل دوم: ادبیات و پیشیه ی پژوهش

 

 

 

 

12

 

 

 

 

 

مقدمه

 

 

14

 

 

 

 

مبانی نظری

 

 

14

 

 

 

 

 

مفهوم اثربخشی

 

 

14

 

 

 

 

نظریه های اثربخشی

 

 

 

 

 

 

 

15

 

 

 

 

تفاوت كار ایی و اثر بخشی

 

 

19

 

 

 

 

مدل اثر بخشی سر جیوانی

 

 

22

 

 

 

 

مفهوم رهبری

 

 

28

 

 

 

 

تعریف سبك رهبری

 

 

30

 

 

 

 

نوع شناسی نظریه های رهبری

 

 

34

 

 

 

 

مفهوم جو سازمانی

 

 

 

41

 

 

 

 

 

 

انواع جو سازمانی

 

 

 

 

46

 

 

 

 

 

مكانیسم های جو سازمانی

 

 

47

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

پیشینه پژوهشی

 

 

 

تحقیقات خارجی

 

51

 

 

 

 

تحقیقات داخلی

 

 

56

 

 

 

 

جمع بندی

 

 

61

 

 

 

 

فصل سوم: روش شناسی پژوهش

 

 

 

 

 

 

 

 

 

روش انجام پژوهش

 

 

63

 

 

 

 

جامعه و نمونه آماری پژوهش

 

 

64

 

 

 

 

ابزار پژوهش

 

 

64

 

 

 

 

پایایی و روایی ابزارها

 

 

64

 

 

 

 

روش تحلیل داده ها

 

 

68

 

 

 

 

ملاحظات اخلاقی

 

 

69

 

 

 

 

فصل چهارم: یافته های پژوهش

 

 

 

 

 

 

 

یافته های توصیفی

 

 

70

 

 

 

 

یافته های استنباطی

 

 

72

 

 

 

 

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری

 

 

 

 

 

 

 

خلاصه تحقیق

 

 

77

 

 

 

 

بحث و نتیجه گیری

 

 

78

 

 

 

 

دستاوردهای اصلی پژوهش

 

 

80

 

 

 

 

محدودیت های پژوهش

 

 

81

 

 

 

 

پیشنهادهای پژوهش

 

 

82

 

 

 

 

منابع و ماخذ

 

 

 

 

 

 

 

منابع فارسی

 

 

84

 

 

 

 

منابع لاتین

 

 

91

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول : طرح تحقیق

 

 

 

 

 

مقدمه

 

 

قرآن کریم، بارها انسان را تشویق و ترغیب به تبیین و آشکار نمودن حقایق نموده است و خداوند متعال را حقیقت تمامی هستی معرفی می کند.

 

 

“سَنُرِیهِمْ آیَاتِنَا فِی الْآفَاقِ وَفِی أَنفُسِهِمْ حَتَّى یَتَبَیَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ”  (آیه 53 ،سوره فصلت).” آیات و نشانه های خود را در طبیعت و جهان هستی و در باطن و درون (انسان ها)، نشان       می دهیم تا آشکار گردد که او( پروردگار) حق است “.

 

 

در جهان امروز توسعه هدف اصلی جوامع و از مهمترین سیاستگذاریهای دولتها محسوب   می گردد. بدیهی است كه توفیق جوامع در زمینه های فرهنگی ، سیاسی و اقتصادی در گرو برخورداری از یك نظام آموزشی منسجم و پویاست و مدیریت مؤثر نقش اساسی در هدایت نظام آموزشی در نیل به اهداف توسعه بر عهده دارد (رضایی فرد،1378).

 

 

چنانچه هر مسئله ی سازمانی را به طور عمیق مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم، در نهایت به انسان و رفتارهای انسانی برمی خوریم بدین لحاظ توجه به نقش محوری انسان و منابع انسانی در پیشبرد اهداف سازمانی محرز می شود . سازمانها اگرچه در سیرتحولات تكوینی و تكاملی خود دارای انواع واهداف گوناگونی هستند و به منظور رفع نیازهای متنوع جامعه تلاش        می كنند، اما درهیچ برهه ای نه تنها بی نیازازمنابع انسانی نبوده، بلكه برعكس این منبع ازتعیین كننده ترین منابع آنها محسوب می شود . چنین اهمیت  و توجهی به بعد انسانی ، در سازمانهای آموزشی (آموزش و پرورش) به دلیل ویژگیهای منحصر به فردآن، مضاعف می شود .  چرا كه سازمان آموزش و پرورش محیطی به تمام معنا انسانی بوده و مدیریت آن در شبكه ای گسترده و در عین حال پیچیده از روابط انسانی فعالیت می كند . (پور شا فعی، 1378).

 

 

 

1-4- شمارش، جداسازی و شناسایی باکتری های اسید استیکی.. 13

 

 

1-5- روش های مولکولی شناسایی باکتری های اسید استیکی.. 15

 

 

1-6- پی سی آر (PCR). 15

 

 

1-6-1- تاریخچه. 16

 

 

1-6-2- اساس و روش کار. 18

 

 

1-6-3- مراحل PCR.. 19

 

 

1-6-4- پارامترهای مؤثر در PCR.. 20

 

 

1-7- مدل سازی.. 21

 

 

1-8- فرضیات پژوهش…. 25

 

 

1-9- اهداف پژوهش…. 25

 

 

فصل دوم

 

 

2-1- شناسایی باکتری های اسید استیک با استفاده از روش های مدرن.. 27

 

 

2-2- تولید سرکه زردآلو با استفاده از Acetobacter جدا شده از زردآلوی ایرانی.. 34

 

 

2-3- تولید سرکه آناناس و بررسی تاثیر متقابل بین مخمر و باکتری اسید استیکی.. 34

 

 

2-4- جداسازی و شناسایی نژاد Acetobacter از گیلاس سفید- قرمز ایرانی به عنوان نژادی با قابلیت تولید اسید بالا در تولید سرکه  36

 

 

2-5- بهینه سازی عوامل موثر در فرآیند تولید سرکه با استفاده از تخمیر موز. 36

 

 

2-6- روش های مدل سازی میکروبی.. 37

 

 

فصل سوم

 

 

3-1-زمان و مکان تحقیق.. 42

 

 

3-2- مواد مصرفی.. 42

 

 

3-2-1- خارک خرمای هلیله ای.. 42

 

 

3-2-2- سرکه خرما 42

 

 

3-2-3- مواد شیمیایی.. 43

 

 

3-2-4- مواد ژنتیکی.. 43

 

 

3-3- تجهیزات… 44

 

 

3-4- اندازه گیری ترکیبات خارک خرما 45

 

 

3-4-1- اندازه گیری قند. 45

 

 

3-4-2- اندازه گیری فیبر. 46

 

 

3-4-3- اندازه گیری فسفر. 46

 

 

3-4-4- اندازه گیری کلسیم. 47

 

 

3-4-5- اندازه گیری پتاسیم. 48

 

 

3-4-6- اندازه گیری رطوبت.. 48

 

 

3-4-7- اندازه گیری خاکستر. 49

 

 

3-4-8- اندازه گیری پروتئین.. 49

 

 

3-4- مرحله جداسازی و شناسایی باکتری های اسید استیکی و شناسایی آن ها 50

 

 

 

3-4-1- روش کشت.. 50

 

 

3-4-2- خالص سازی باکتری های استیکی.. 51

 

 

3-4-2-1- نگهداری جدایه های باکتری های اسید استیک…. 52

 

 

3-5-آزمون های تاییدی باکتری های استیکی.. 52

 

 

3-5-1-آزمون کاتالاز. 52

 

 

3-5-2- آزمون گرم. 53

 

 

3-6- استخراج DNA از جدایه های باکتریایی.. 54

 

 

3-7- انجام PCR و تکثیر ناحیه s rDNA16. 55

 

 

3-7-1- واکنش PCR. 55

 

 

3-7-2- تعیین توالی و مقایسه توالی ها 56

 

 

3-8- مرحله تولید الکل با استفاده از مخمر. 57

 

 

3-8-1-تهیه سوسپانسیون مخمر. 57

 

 

3-9- مرحله تهیه سرکه از محلول الکلی تهیه شده از تخمیر الکلی.. 59

 

 

3-9-1- انتخاب ایزوله های باکتری اسید استیک… 59

 

 

3-9-2- تهیه سوسپانسیون باکتری ها 59

 

 

3-10- آزمون های میکروبی و شیمیایی سرکه. 61

 

 

3-10-1- آزمون میکروبی.. 61

 

 

3-10-2- آزمون اندازه گیری pH.. 61

 

 

3-10-3- آزمون اسیدیته. 62

 

 

3-10-4- آزمون مواد جامد محلول. 62

 

 

3-10-5- آزمون اندازه گیری الکل. 62

 

 

3-11- مدل سازی.. 64

 

 

3-12- روش آماری تحلیلی داده ها 64

 

 

فصل چهارم

 

 

4-1- اندازه گیری ترکیبات خارک… 66

 

 

4-2- جداسازی وشناسایی فلور اسید استیکی نمونه های سرکه. 67

 

 

4-2-1- بررسی خصوصیات ظاهری پرگنه ها 67

 

 

4-2-2- آزمون های ابتدایی شناسایی (تایید اسید استیک باکتریایی بودن جدایه ها) 67

 

 

4-2-3- شناسایی جدایه ها در سطح جنس و گونه. 68

 

 

4-3- انتخاب جدایه های باکتری اسید استیک…. 70

 

 

4-3- تکنولوژی تولید سرکه. 73

 

 

4-3-1- آزمون های میکروبی.. 73

 

 

4-3-1-1- تغییرات رشد سلولی مخمر Saccharomyces cerevisiae. 73

 

 

4-3-1-2- تغییرات رشد سلولی باکتری های اسید استیکی.. 77

 

 

4-3-2- آزمون های شیمیایی.. 82

 

 

4-3-2-1-تغییرات pH نمونه های سرکه. 82

 

 

4-3-2-2-تغییرات اسیدیته نمونه های سرکه. 86

 

 

4-3-2-3- تغییرات مواد جامد محلول نمونه های سرکه. 90

 

 

4-3-2-4-تغییرات الکل نمونه های سرکه. 92

 

 

4-4- مدل سازی.. 97

 

 

4-4-1- مدل سازی رشد میکروبی.. 97

 

 

4-4-2- مدل سازی عوامل موثر بر تخمیر. 100

 

 

فصل پنجم

 

 

5-1- نتیجه گیری.. 111

 

 

5-2- پیشنهادات… 114

 

 

منابع.. 115

 

 

پیوست… 127

 

 

 

 

 

جدول 1-1- واکنش مخمرها طی فرآیند تخمیر الکلی.. 5

 

 

جدول 1-2- ترکیبات تشکیل دهنده خرما 8

 

 

جدول 1-3- طبقه بندی دوازده جنس خانواده Acetobacteriacea. 11

 

 

جدول 1-4- روش های مولکولی شناسایی باکتری های اسید استیکی.. 16

 

 

جدول 1- 5- مدل های پیشبینی رشد میکروبی.. 23

 

 

جدول 2-1- شناسایی جدایه های باکتری اسید استیکی طی اسیدیفیکاسیون سرکه توسط تکنیک های متفاوت    29

 

 

جدول2-2- مدل های آزمایشی برای تخمیر سرکه آناناس با استفاده از yeast-S. cerevisiae M30  و AAB-A. aceti WK.. 34

 

 

جدول 3-1- لیست مواد شیمیایی مورد استفاده در این پژوهش…. 41

 

 

جدول 3-2- لیست مواد ژنتیکی مورد استفاده در این پژوهش…. 42

 

 

جدول 3-3- لیست تجهیزات مورد استفاده در این پژوهش…. 42

 

 

جدول 3-4- میزان مواد استفاده شده در واکنش PCR.. 55

 

 

جدول3-5- مراحل انجام واکنش PCR.. 56

 

 

جدول 3-6- نحوه تیماربندی جهت افزودن سوسپانسیون های مخمر و باکتری.. 61

 

 

جدول 4-1- ترکیبات اصلی خارک خرما رقم “هلیله ای”. 67

 

 

جدول 4-2 جدایه های مورد استفاده در واکنش PCR.. 69

 

 

جدول 4-3- مقایسه میزان اسیدیته و pH 30 جدایه اسید استیکی.. 71

 

 

جدول 4-4- مقایسه میزان رشد، مصرف الکل، اسیدیته و pH 12 جدایه اسید استیکی.. 72

 

 

جدول 4-5- نتایج حاصل از توالی یابی جدایه ها 73

 

 

جدول 4-6- مقایسه میانگین شمارش مخمر در طول 15 روز نگهداری.. 75

 

 

جدول 4-7- مدل سازی رشد مخمر طی تخمیر الکلی سرکه خارک خرما 98

 

 

جدول 4-8- مدل سازی رشد باکتری های اسید استیکی طی تخمیر استیکی سرکه خارک خرما 99

 

 

جدول 4-9- مدل های ارائه شده برای تغییرات بریکس با رشد باکتری A.pasteurianus در عصاره های الکلی حاصل از 20، 30 و 40 درصد خارک خرما 104

 

 

جدول 4-10- مدل های ارائه شده برای تغییرات pH با رشد باکتری A.pasteurianus در عصاره های الکلی حاصل از 20، 30 و 40 درصد خارک خرما 105

 

 

جدول 4-11- مدل های ارائه شده برای تغییرات اسیدیته با رشد باکتری A.pasteurianus در عصاره های الکلی حاصل از 20، 30 و 40 درصد خارک خرما 106

 

 

جدول 4-12- مدل های ارائه شده برای تغییرات الکل با رشد باکتری A.pasteurianus در عصاره های الکلی حاصل از 20، 30 و 40 درصد خارک خرما 107

 

 

جدول 4- 13- جدول مقایسه ضرایب همبستگی و میزان خطا برای تغییرات بریکس…. 108

 

 

جدول 4- 14- جدول مقایسه ضرایب همبستگی و میزان خطا برای تغییرات pH.. 108

 

 

جدول 4- 15- جدول مقایسه ضرایب همبستگی و میزان خطا برای تغییرات اسیدیته. 109

 

 

جدول 4- 16- جدول مقایسه ضرایب همبستگی و میزان خطا برای تغییرات الکل.. 109

 

 

شکل 3-1- روش کشت سطحی.. 51

 

 

شکل 3-2- مراحل جداسازی جدایه های باکتریایی.. 53

 

 

شکل 3-3- مرحله تخمیر الکلی تولید سرکه خارک خرما 58

 

 

شکل 3-4- مرحله اسیدیفیکاسیون تولید سرکه خارک خرما 60

 

 

شکل 3-5- اندازه گیری الکل نمونه ها 63

 

 

شکل 4-1- تصویر محصولات PCR در ژل الکتروفورز. 70

 

 

شکل 4-2- تغییرات سلولی باکتری های اسید استیکی در عصاره الکلی حاصل از تخمیر 20 درصد خارک خرما طی 15 روز  79

 

 

شکل 4-3- تغییرات سلولی باکتری های اسید استیکی در عصاره الکلی حاصل از تخمیر 30 درصد خارک خرما طی 15 روز  80

 

 

شکل 4-4- تغییرات سلولی باکتری های اسید استیکی در عصاره الکلی حاصل از تخمیر 40 درصد خارک خرما طی 15 روز  80

 

 

شکل 4-5- تغییرات pH در مرحله تخمیر الکلی.. 82

 

 

شکل 4-6- تغییرات pH در عصاره های الکلی خارک خرما طی تخمیر استیکی.. 84

 

 

شکل 4-7- تغییرات اسیدیته در مرحله تخمیر الکلی.. 86

 

 

شکل 4-8- تغییرات اسیدیته در عصاره های الکلی خارک خرما طی تخمیر استیکی.. 88

 

 

شکل 4-9- تغییرات مواد جامد محلول طی تخمیر الکلی و استیکی در غلظت 20 درصد خارک خرما طی 15 روز  90

 

 

شکل 4-10- تغییرات مواد جامد محلول با استفاده از جدایه های استیکی در غلظت 30 درصد خرما طی 15 روز  91

 

 

شکل 4-11- تغییرات مواد جامد محلول با استفاده از جدایه های استیکی در غلظت 40 درصد خرما طی 15 روز  91

 

 

 

 

 

شکل 4-12- تغییرات الکل در مرحله تخمیر الکلی.. 93

 

 

شکل 4-8- تغییرات الکل در عصاره های الکلی خارک خرما طی تخمیر استیکی.. 94

 

 

 

 

 

پیوست “الف”- مقایسه میانگین اثر جدایه در  غلظت های مختلف از ماده اولیه بر میزان مواد جامد محلول (TSS)  128

 

 

پیوست “ب”- مقایسه میانگین اثر جدایه در  غلظت های مختلف از ماده اولیه بر میزان pH.. 129

 

 

پیوست “ج”- مقایسه میانگین اثر جدایه در  غلظت های مختلف از ماده اولیه بر میزان اسیدیته. 130

 

 

پیوند “د”- مقایسه میانگین اثر جدایه در  غلظت های مختلف از ماده اولیه بر میزان الکل.. 131

 

 

پیوست “ه”- مقایسه میانگین شمارش باکتری های استیکی در طول 15 روز نگهداری.. 132

 

 

پیوست “و”- توالی ناحیه s rRNA16 برای باکتری Acetobacter pasteurianus در NCBI منطبق با توالی جدایه FR22  133

 

 

پیوست “ز”- مقایسه میزان مشابهت توالی جدایه FR22 با توالی تطبیق یافته در NCBI. 134

 

 

پیوست “ح”- توالی ناحیه s rRNA16 برای باکتری Acetobacter aceti در NCBI منطبق با توالی جدایه FR43  135

 

 

پیوست “ط”- مقایسه میزان مشابهت توالی جدایه FR43 با توالی تطبیق یافته در NCBI. 136

 

 

پیوست “ی”- توالی ناحیه s rRNA16 برای باکتری Acetobacter tropicalis در NCBI منطبق با توالی جدایه FR61  137

 

 

پیوست “ک”- مقایسه میزان مشابهت توالی جدایه FR61 با توالی تطبیق یافته در NCBI. 138

 

 

فصل اول

 

 

 

 

 

مقدمه و کلیات

 

 

 

 

 

 

 

 

     1- مقدمه

 

 

سرکه فرآورده­ای است که از مواد مختلف قندی و نشاسته­ای از طریق تخمیر الکلی و استیکی تهیه می­شود. سرکه می­تواند از مواد خام مختلف و با روش­های متفاوت تولید گردد. در گذشته از سرکه به­عنوان نگهدارنده استفاده می­شد به­طوری که یا به­صورت طبیعی در ماده غذایی تولید می­گردید و یا به آن اضافه می­شد تا از رشد میکروبی نامطلوب در ماده غذایی جلوگیری کرده و ویژگی­های حسی آن را حفظ نماید (دی اوری و همکاران، 2002). استیک اسید یک طعم­دهنده و ترکیب ضد­میکروبی در سرکه می­باشد. همچنین مطالعاتی در زمینه اهمیت اسید استیک به­عنوان یک افزودنی غذایی جهت کمک به فرآیندهای غذایی به­منظور از بین بردن آلودگی قبل از توزیع و مصرف انجام گرفته است (مارشال و همکاران، 2000).

 

 

 

1-6-2- پیكربندی نانو لوله‌های بورون نیترید. 10

 

 

1-6-3- انواع ساختارهای نانو لوله بورون نیترید. 10

 

 

1-6-4- روش‌های ساخت نانولوله بورون نیترید. 11

 

 

1-6-4-1- سایش با لیزر. 12

 

 

1-6-4-2- رسوب‌گیری بخار شیمیایی (CVD) 12

 

 

1-6-4-3- تخلیه قوس الكتریكی.. 13

 

 

1-6-4-4- اتوكلاو. 13

 

 

1-6-5- مقایسه‌ی خواص نانو لوله بورون نیترید با نانو لوله‌ی كربنی.. 13

 

 

1-6-5-1- الكترونگاتیویته. 14

 

 

1-6-5-2- شكل ظاهری.. 15

 

 

1-6-5-3- رسانایی و لومیسانس… 15

 

 

1-6-5-4- خواص مكانیكی و حرارتی.. 16

 

 

1-6-5-5- كاربرد. 16

 

 

1-6-6- كاربردهای نانو لوله بورون نیترید. 16

 

 

1-6-6-1- ذخیره هیدروژن. 16

 

 

1-6-6-2- نانو پركننده در كامپوزیت‌ها 16

 

 

1-6-6-3- سازگاری با بافت زنده و كاربرد آن. 17

 

 

1-6-6-4- كاربردهای دیگر. 17

 

 

1-7- مروری بر تحقیقات گذشته. 19

 

 

فصل دوم: مباحث تئوری.. 26

 

 

2-1- مقدمه. 27

 

 

2-2- مكانیك مولكولی (MM) 27

 

 

2-3- مكانیك كوانتومی (QM) 28

 

 

2-3-1- روش‌های نیمه تجربی.. 31

 

 

2-3-1-1- روش‌های تجربی میدان نیرو(مكانیك مولكولی) 31

 

 

2-3-2- روش‌های ab-initio. 32

 

 

2-3-3- توانایی‌های روش ab-initio. 32

 

 

2-3-4- محدودیت‌های روش ab-initio. 33

 

 

2-3-5- نكات قوت روشن ab-initio. 33

 

 

2-3-6- توابع پایه (basis set) 33

 

 

2-3-6-1- سری‌های پایه‌ی ظرفیتی ـ شكافته. 34

 

 

2-3-6-2- سری پایه‌ی قطبیده 35

 

 

2-3-6-3- سری پایه پخش شده 35

 

 

2-3-6-4- سری پایه‌ی اندازه‌ی حركت زاویه‌ای بالا. 35

 

 

2-3-7- روش هارتری ـ فاك… 36

 

 

 

2-3-7-1- روش هارتری ـ فاك محدود شده (RHF) و محدود نشده (UHF) 37

 

 

2-3-8- گرادیان و مشتقات مرتبه‌ی دوم هارتری ـ فاك… 37

 

 

2-3-9- همبستگی الكترونی.. 37

 

 

2-3-10- تئوری اختلال. 38

 

 

2-3-11- تئوری تابع چگال. 39

 

 

2-3-11-1- معادلات كوهن ـ شم. 41

 

 

2-3-11-2- اوربیتال‌های كوهن ـ شم. 42

 

 

2-3-11-2- روش چگالی موضعی (LDA) 44

 

 

2-3-11-4- روش‌های تصحیح گرادیان. 46

 

 

2-3-11-5- مزایا و معایب روش DFT. 46

 

 

2-4- روش‌های كامپیوتری.. 48

 

 

2-4-1- گوسین 98 (Gaussian 98) 48

 

 

2-4-2- نرم‌افزار Gauss view.. 50

 

 

2-4-3- هایپر كم. 50

 

 

2-4-4- Chem Draw.. 51

 

 

2-5- تاریخچه‌ی NMR.. 51

 

 

2-6- محاسبات آغازین پارامترهای NMR.. 52

 

 

2-6-1- روش‌های محاسبات كامپیوتری.. 53

 

 

2-6-2- روش GIAO.. 53

 

 

2-6-3- روش LGLO.. 54

 

 

فصل سوم: روش كار و بررسی داده‌ها 56

 

 

فصل چهارم: نتایج.. 75

 

 

4-1- بررسی نتایج حاصل برای ساختار B₂₁N₂₁ در فاز گازی و دمای 298 كلوین. 76

 

 

4-2- بررسی نتایج حاصل برای ساختار B₂₁N₂₁ در حلال‌های مختلف… 79

 

 

منابع.. 90

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

 

جدول (1-1) ویژگی‌های نانو لوله بورون نیترید در مقایسه با نانو لوله كربنی.. 14

 

 

جدول (1-2) بهبود هدایت گرمایی كامپوزیت‌های پلی مری نانو لوله‌های بورون نیترید. 17

 

 

جدول (2-1) مقایسه‌ی عملكرد روش‌های مختلف DFT (شباهت نتایج حاصل از روش MP2 یا روش تئوری تابعیت قابل توجه است) 47

 

 

جدول (3-1) مقادیر پارامترهای ترمودینامیكی برای نانو لوله B₂₁N₂₁ تحت متدها و توابع گوسی مختلف در محیط گازی و دمای 298 كلوین   61

 

 

جدول (3-2) مقدار گشتاور دو قطبی تركیبی B₂₁N₂₁ در متدها و توابع كوسی مختلف در فاز گاز و دمای 298 كلوین.. 61

 

 

جدول (3-3) توابع ترمودینامیكی به‌دست آمده در حال‌های مختلف تحت متد B3LYP و تابع پایه 6-31G.. 63

 

 

جدول (3-4) باركلی ایجاد شده در حلال‌‌های مختلف.. 64

 

 

جدول (3-5) مقدار گشتاور دو قطبی تركیب B₂₁N₂₁ تحت متد B3LYP و تابع پایه 6-31G در حلال‌های مختلف.. 65

 

 

جدول (3-6) مقادیر پارامترهای NMR مربوط به تركیب B₂₁N₂₁ تحت متد B3LYP و تابع پایه 6-31G در فاز گاز و دمای 298 كلوین   66

 

 

جدول (3-7) مقادیر پارامترهای NMR مربوط به تركیب B₂₁N₂₁ تحت متد B3LYP و تابع پایه 6-31G در حلال آب.. 68

 

 

جدول (3-8) مقادیر پارامترهای NMR مربوط به تركیب B₂₁N₂₁ تحت متد B3LYP و تابع پایه 6-31G در حلال نیترومتان  69

 

 

جدول (3-9) مقادیر پارامترهای NMR مربوط به تركیب B₂₁N₂₁ تحت متد B3LYP و تابع پایه 6-31G در حلال اتانول. 70

 

 

جدول (3-10) مقادیر پارامترهای NMR مربوط به تركیب B₂₁N₂₁ تحت متد B3LYP و تابع پایه 6-31G در حلال استون  71

 

 

جدول (3-11) مقادیر پارامترهای NMR مربوط به تركیب B₂₁N₂₁ تحت متد B3LYP و تابع پایه 6-31G در حلال دی‌كلرواتان  72

 

 

جدول (3-12) مقادیر پارامترهای NMR مربوط به تركیب B₂₁N₂₁ تحت متد B3LYP و تابع پایه 6-31G در حلال كلروفرم  73

 

 

جدول (3-13) مقادیر پارامترهای NMR مربوط به تركیب B₂₁N₂₁ تحت متد B3LYP و تابع پایه 6-31G در حلال تترا کلرید کربن   74

 

 

فهرست اشكال و نمودار

 

 

شكل (1-1)الف: ساختار كلی نانو لوله‌های تك لایه و چند لایه. 6

 

 

ب: نانو لوله تك لایه و چند لایه كربنی.. 6

 

 

شكل (1-2)الف: ساختار نانو لوله كربنی بسته با پیكربندی (a) صندلی شكل (b) زیگزاگی و © كایرال. 8

 

 

ب: ساختار نانو لوله بورون نیترید باز با پیكربندی (a) صندلی شكل (b) زیگزاگی و © كایرال. 8

 

 

شكل (1-3) ساختار نانو لوله بورون نیترید با فرمول عمومی  برای 10-1=n. 9

 

 

شكل (1-4) ساختارهای (a) صندلی، (b) زیگزاگ و © كایرال نانو لوله بورون نیترید. 11

 

 

شكل (1-5) نانو لوله كربنی و نانو لوله بورون نیترید. 14

 

 

شكل (1-6) شكل ظاهری نانو لوله كربنی (a) و نانو لوله بورون نیترید (b) 15

 

 

شكل (1-7) (a) تصویر TEM از نانو لوله بورون نیترید با ساختار فنجانی انباشته. (b) تصویر بزرگنمایی شده HREM نانو لوله © مدل ساختاری نانو لوله دارای چهار دیواره‌ای با ساختار فنجانی انباشته (d) تصویر TEM از نانو لوله بامبو مانند و (e) تصویر بزرگنمایی شده HREM مربوط به بخشی از تصویر d كه با فلش سفید نشان داده شده است. 18

 

 

شكل (3-1) ساختار B₂₁N₂₁ از ابعاد مختلف.. 59

 

 

شكل (4-1) نمودار انرژی آزاد گیبس در متدها و توابع پایه‌ی مختلف.. 76

 

 

شكل (4-2) نمودار آنتالپی در متدها و توابع پایه‌ی مختلف.. 77

 

 

شكل (4-3) نمودار انرژی درونی در متدها و توابع پایه‌ی مختلف.. 77

 

 

شكل (4-4) نمودار zero point energy در متدها و توابع پایه‌ی مختلف.. 78

 

 

شكل (4-5) نمودار ممان دو قطبی سیستم B₂₁N₂ در متدها و توابع پایه‌ی مختلف.. 79

 

 

شكل (4-6) نمودار گشتاورهای دو قطبی سیستم B₂₁N₂₁ در حلال‌های مختلف.. 80

 

 

شكل (4-7) نمودار бise برای اتم‌های مختلف ساختار B₂₁N₂₁ در حلال‌های مختلف.. 80

 

 

شكل (4-8) نمودار б_aniso برای اتم‌های مختلف ساختار B₂₁N₂₁ در حلال‌های مختلف.. 81

 

 

شكل (4-9) نمودار d برای اتم‌های مختلف ساختار B₂₁N₂₁ در حلال‌های مختلف.. 81

 

 

شكل (4-10) نمودار h برای اتم‌های مختلف ساختار B₂₁N₂₁ در حلال‌های مختلف.. 82

 

 

شكل (4-11) نمودار Dб برای اتم‌های مختلف ساختار B₂₁N₂₁ در حلال‌های مختلف.. 82

 

 

شكل (4-12) نمودار پارامترهای رزونانس مغناطیسی هسته‌ی سیستم B₂₁N₂₁ در فاز گازی و دمای 298 كلوین.. 83

 

 

شكل (4-13) نمودار پارامترهای رزونانس مغناطیسی هسته‌ی سیستم B₂₁N₂₁ در حلال آب.. 83

 

 

شكل (4-14) نمودار پارامترهای رزونانس مغناطیسی هسته‌ی سیستم B₂₁N₂₁ در نیترومتان. 84

 

 

شكل (4-15) نمودار پارامترهای رزونانس مغناطیسی هسته‌ی سیستم B₂₁N₂₁ در اتانول. 84

 

 

شكل (4-16) نمودار پارامترهای رزونانس مغناطیسی هسته‌ی سیستم B₂₁N₂₁ در استون. 85

 

 

شكل (4-17) نمودار پارامترهای رزونانس مغناطیسی هسته‌ی سیستم B₂₁N₂₁ در 2 و 1- دی‌كلرو اتان. 85

 

 

شكل (4-18) نمودار پارامترهای رزونانس مغناطیسی هسته‌ی سیستم B₂₁N₂₁ در كلروفرم. 86

 

 

شكل (4-19) نمودار پارامترهای رزونانس مغناطیسی هسته‌ی سیستم B₂₁N₂₁ در تتراكلرید كربن.. 86

 

 

شكل (4-20) نمودار بار كلی اتم‌ها بر حسب ساختار B₂₁N₂₁ در حلال‌های مختلف.. 87

 

 

شكل (4-21) نمودار باركلی اتم‌ها بر حسب ساختار B₂₁N₂₁ در فاز گازی و دمای 298 كلوین.. 87

 

 

شكل (4-22) نمودار باركلی اتم‌ها برحسب ساختار B₂₁N₂₁ در حلال قطبی آب.. 88

 

 

شكل (4-23) نمودار باركلی اتم‌ها برحسب ساختار B₂₁N₂₁ در حلال غیرقطبی تتراكلریدكربن.. 88

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول

 

 

مقدمه و مروری بر تحقیقات گذشته

 

 

 

 

 

1-1- مقدمه

 

 

با نگاهی به تاریخ علم و تكنولوژی می‌توان مشاهده كرد كه اختراع و اكتشافات جدید راهبردی نو در عرصه زندگی بشر ایجاد كرده است، به گونه‌ای كه هر اختراع و اكتشافی عموماً جهت راحتی و آسایش بشر بوده است ولی در برخی موارد انسان با استفاده نادرست از این فناوری‌ها خود مسیر زندگی خویش را تغییر داده است و هر اختراعی بر شاخه‌های دیگر علوم نیز تأثیرگذار بوده است.

 

 

سال 1959 سالی تاریخی برای علوم و تكنولوژی است زیرا در این سال اتفاق‌های عظیمی به وقوع پیوست كه شامل پرتاب اولین شیء فضایی به ماه، ساخت اسیدهای نوكلئیك مصنوعی و ساخت اولین دستگاه زیراكس بود.[3]

 

 

در روزهای آخر سال 1959 ریچارد فاینمن[1] مشهورترین فیزیكدان دهه‌ی 60 میلادی، پیشنهاد كرد كه می‌توان اتم‌های مجزا را دستكاری كرد و مواد و ساختارهای كوچكی را تولید نمود كه خواص متفاوتی دارد. در آن زمان این فعالیت را نانوتكنولوژی نمی‌نامیدند. ریجارد فاینمن در سال 1965 موفق به ساخت سیلیكون‌های منفذدار و تولید نانوذرات فلزی شد و در همین سال برنده‌ی جایزه‌ی نوبل فیزیك شد. اریك دركسلر؛ دانشجوی فاینمن فعالیت‌های استاد خود را ادامه داد و یك تصویر اساس سیستم‌های ماشینی مولكولی ارائه داد و به فعالیت‌های خود و استادش نام «نانوتكنولوژی[2]» داد. در سال 1966 ریچارد فاینمن موفق به ساخت اولین وسیله در حد نانو شد.[3]

 

 

 

2-2-4-1. تشخیص موضوع………………………………………………….. 10

 

 

2-2-4-2. تشخیص زبان……………………………………………………… 10

 

 

2-2-4-3. تشخیص وجود نظر……………………………………………….. 11

 

 

2-2-5. سطح مطالعه‌ی گرایش احساس…………………………………………. 11

 

 

2-2-6. منابع لغوی………………………………………………………………. 11

 

 

2-2-7. مشخصه‌های استفاده‌شده در مطالعات قبلی……………………………… 12

 

 

2-2-8. خلاصه‌سازی…………………………………………………………….. 12

 

 

2-2-9. وزن‌دهی…………………………………………………………………. 12

 

 

2-2-10. شناسایی نظرات نامطلوب……………………………………………… 13

 

 

2-2-11. پیش‌پردازش‌های لازم بر روی متن……………………………………. 13

 

 

2-3. ضعف‌هایی در مطالعات قبل که در راستای رفع آن‌ها تلاش شده است ………………………………. 14

 

 

فصل3 معماری پیشنهادی برای یک موتور جستجوی نظرات…………………… 15

 

 

3-1. مقدمه……………………………………………………………………….. 16

 

 

3-2. واسط کاربر…………………………………………………………………. 16

 

 

3-3. مدیریت‌کننده‌ی جستجو……………………………………………………. 17

 

 

3-4. خلاصه‌ساز نتایج……………………………………………………………. 17

 

 

3-5. رتبه‌بند………………………………………………………………………. 17

 

 

3-6. گسترش‌دهنده‌ی پرس‌و‌جو…………………………………………………. 18

 

 

3-7. پایگاه‌داده‌ی اطلاعات تحلیل‌شده…………………………………………… 18

 

 

3-8. خزش‌گر متمرکز……………………………………………………………. 18

 

 

3-8-1. شناسایی وجود احساس……………………………………………… 19

 

 

3-8-2. تشخیص موضوع…………………………………………………….. 19

 

 

3-8-3. تشخیص زبان………………………………………………………… 19

 

 

3-9. پایگاه‌داده‌ی اسناد خام………………………………………………………. 19

 

 

3-10. تجزیه‌و‌تحلیل داده‌ها………………………………………………………. 19

 

 

3-10-1. تشخیص هدف عقیده………………………………………………. 20

 

 

3-10-2. تشخیص شخص بیان کننده‌ی اظهار‌نظر……………………………. 20

 

 

3-10-3. رده‌بندی احساس…………………………………………………… 20

 

 

3-10-4. تشخیص نظرات نا‌مطلوب………………………………………….. 20

 

 

3-10-5. وزن‌گذاری نظر……………………………………………………… 20

 

 

3-10-6. تجزیه‌و‌تحلیل شبکه‌های اجتماعی………………………………….. 21

 

 

3-11. پیش‌پردازش اسناد و متون………………………………………………… 21

 

 

3-11-1. استخراج جملات…………………………………………………… 21

 

 

3-11-2. قطعه‌بندی…………………………………………………………… 22

 

 

3-11-3. بررسی املا………………………………………………………….. 22

 

 

 

3-11-4. ریشه‌یابی……………………………………………………………. 22

 

 

3-11-5. نرمال‌سازی………………………………………………………….. 22

 

 

3-11-6. تجزیه……………………………………………………………….. 23

 

 

3-11-7. برچسب‌گذاری اجزاء گفتار………………………………………… 23

 

 

3-12. پایگاه داده‌ی اطلاعات پیش‌پردازش‌شده………………………………….. 23

 

 

فصل4 روش تحقیق، آزمایش‌ها، و نتایج………………………………………… 25

 

 

4-1. مقدمه……………………………………………………………………….. 26

 

 

4-2. انتخاب زمینه……………………………………………………………….. 26

 

 

4-3. انتخاب و استخراج نظرات…………………………………………………. 27

 

 

4-4. مشخصه‌های مورد استفاده………………………………………………….. 28

 

 

4-5. پیش‌پردازش‌های انجام‌شده و استخراج بردار‌های مشخصه………………… 30

 

 

4-6. انتخاب رده‌بند‌ها……………………………………………………………. 31

 

 

4-7. آزمایش‌های انجام‌شده……………………………………………………… 32

 

 

4-8. تحلیل نتایج…………………………………………………………………. 41

 

 

4-8-1. بهترین نتایج………………………………………………………….. 41

 

 

4-8-2. بررسی ترکیب دو مشخصه‌ی “گرایش آغازگر”، و “نشانه‌های سؤال”.. 41

 

 

4-8-3. بررسی افزودن مشخصه‌ی “صفات و قیود استخراج شده به صورت خود‌کار” به دو مشخصه‌ی قبل……………………………………………………. 42

 

 

4-8-4. بررسی تک‌تک مشخصه‌ها…………………………………………… 43

 

 

4-8-5. بررسی لحاظ و عدم لحاظ “نرمال‌سازی” و “تعداد رخداد” مشخصه‌ها. 44

 

 

4-8-6. بررسی رده‌بندهای مورد استفاده……………………………………… 45

 

 

4-8-7. بررسی تاثیر حذف برخی از صفات و قیود وابسته به زمینه…………. 46

 

 

4-8-8. بررسی برخی از رده‌بند‌های مهم و شناخته‌شده‌ی دیگر……………… 46

 

 

فصل5 نتیجه‌گیری و کار‌های آتی………………………………………………… 48

 

 

5-1. نتیجه‌گیری………………………………………………………………….. 49

 

 

5-2. کار‌های آتی…………………………………………………………………. 50

 

 

مراجع و ماخذ……………………………………………………………………. 51

 

 

پیوست الف: 50 اظهار‌نظر استفاده شده (از 30 خبر)، به‌همراه مشخصه‌های استخراج‌شده از داخل آن‌ها………………………………………………………. 55

 

 

واژه‌نامه‌ فارسی- انگلیسی………………………………………………………… 86

 

 

واژه‌نامه‌ انگلیسی- فارسی………………………………………………………… 88

 

 

چکیده‌ی انگلیسی………………………………………………………………………………………………….. 90

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فهرست جداول

 

 

جدول4-1. نتایج بدست‌آمده با لحاظ تعداد رخداد و بدون نرمال‌سازی توسط رده‌بند Naïve Bayesian…………………………………………………………… 34

 

 

جدول4-2. نتایج بدست‌آمده با لحاظ تعداد رخداد و بدون نرمال‌سازی توسط رده‌بند SVM………………………………………………………………………. 35

 

 

جدول4-3. نتایج بدست‌آمده با لحاظ تعداد رخداد و بصورت نرمال‌‌شده توسط رده‌بند Naïve Bayesian…………………………………………………………… 36

 

 

جدول4-4. نتایج بدست‌آمده با لحاظ تعداد رخداد و بصورت نرمال‌‌شده توسط رد‌بند SVM……………………………………………………………………….. 37

 

 

جدول4-5. نتایج بدست‌آمده بدون لحاظ تعداد رخداد توسط رده‌بند Naïve Bayesian…………………………………………………………………………. 38

 

 

جدول4-6. نتایج بدست‌آمده بدون لحاظ تعداد رخداد توسط رده‌بند SVM……. 39

 

 

جدول4-7. نتایج آزمایش مجدد 3 حالت منتخب پس از افزودن صفات و قیود وابسته به زمینه در کنار نتایج قبل…………………………………………………. 40

 

 

جدول4-8. نتایج استفاده از رده‌بند‌های دیگر در کنار نتایج قبل برای 4 حالت منتخب……………………………………………………………………………. 40

 

 

 

 

 

فهرست اشکال

 

 

شکل3-1. معماری پیشنهادی برای یک “موتور جستجوی نظرات”……………… 24

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل‌1

 

 

مقدمه

 

 

 

 

 

 

 

 

1-1. مقدمه و ضرورت تحقیق

 

 

اطلاع از نظر دیگران از نقطه‌نظرات گوناگون دارای اهمیت فراوانی است. تصور کنید که قصد دارید کالا یا خدماتی را خریداری کنید. آگاهی از نظر مثبت یا منفی افرادی که قبلا آن کالا یا خدمات را خریداری کرده‌اند چقدر برای شما اهمیت دارد؟ آیا نظر آن‌ها می‌تواند بر تصمیم شما تاثیر‌گذار باشد؟ اگر یک شرکت خدماتی داشتید به چه میزان علاقه‌مند به اطلاع از نظر مخاطبین خود در رابطه با مطلوبیت یا عدم مطلوبیت خدمات خود بودید؟ آیا اطلاع از نظر آن‌ها در اتخاذ تصمیمات بهتر به شما کمک می‌کرد؟ اگر یک کاندیدای انتخاباتی بودید تمایل داشتید تا از اقبال یا عدم اقبال رای‌دهندگان نسبت به خود خبر داشته باشید؟

 

 

اگر به اطرافمان نگاه کنیم می‌بینیم که افراد حقیقی و حقوقی گوناگون از شرکت‌های بزرگ و سیاستمداران گرفته، تا افراد عادی جامعه در تصمیمات کوچک و بزرگ خود تحت تاثیر نظرات دیگران قرار دارند. طبیعتاً در چنین وضعیتی اطلاع از نظرات افراد اهمیت فراوانی پیدا می‌کند.

 

 

از طرف دیگر با ظهور وب و گسترش مشارکت کاربران در سال‌های اخیر به‌خصوص با ظهور پدیده‌هایی مثل وبلاگ‌ها[1] و شبکه‌های اجتماعی[2]، و تمایل کاربران برای اظهار و به اشتراک‌گذاری نظرات خود پیرامون مسائل مختلف، شاهد حجم انبوهی از نظرات مکتوبی هستیم که هرگز تاکنون با این حجم، تنوع، و آسانی در دسترس قرار نداشته‌اند. این موضوع به‌همراه اهمیت ذکر‌شده در مورد اطلاع از نظر دیگران توجه محققین علوم کامپیوتر بویژه محققین حوزه‌ی داده‌کاوی[3] را به‌خود جلب کرده است و موجب شکل‌گیری حوزه‌ای جدید تحت عنوان “کاوش در نظرات[4]” گردیده است. بر اساس [1] شاید بتوان سال 2001 میلادی را نقطه‌ی عطفی برای این توجهات دانست.

 

 

به مرور زمان ابعاد گوناگون جدیدی در حوزه‌ی کاوش در نظرات نمایان گشتند و تحقیقات متنوعی در رابطه با هر یک از این ابعاد شکل گرفتند. به عنوان نمونه نیاز به اطلاع از هویت و مشخصات شخصی که یک نظر را اظهار کرده است مثلا برای تعیین میزان سودمندی آن اظهار نظر، و یا نیاز به تشخیص نظراتی که برای اهداف نامطلوب (از قبیل تبلیغات جهت‌دار به‌نفع یا بر‌علیه یک کالا) درج شده‌اند از جمله‌ی این ابعاد هستند. مروری بر تحقیقات انجام‌شده در حوزه‌ی کاوش در نظرات را می‌توان در [1] و [2] دید. در فصل دو به معرفی ابعاد گوناگون این حوزه و نیز چالش‌های مشترک این حوزه با حوزه‌های دیگر متن‌کاوی[5] (نظیر قطعه‌بندی متن[6] و برچسب زدن اجزاء گفتار[7]) خواهیم پرداخت.

 

 

وقتی شخصی در رابطه با چیزی نظری را بیان می‌کند، این نظر می‌تواند حاوی ویژگی‌های  احساسی نظیر خشم، ترس، خوشحالی، و … باشد. از جمله‌ی ویژگی‌های احساسی موجود در نظرات که از مهمترین و اولیه‌ترین بحث‌هایی بوده که در حوزه‌ی کاوش در نظرات مطرح بوده است، گرایش یا به عبارت دیگر مثبت یا منفی بودن نظر اظهار‌شده در مورد هدف اظهار‌نظر است. از تشخیص این ویژگی احساسی در ادبیات این حوزه تحت عناوین “رده‌بندی احساس[8]”، “تحلیل احساس[9]”، “تشخیص قطبیت احساس[10]”، و “تشخیص گرایش احساس[11]” یاد می‌شود. برای مثال اظهار‌نظر “تصویر این تلویزیون خیلی با کیفیت است” حاوی احساس مثبت نسبت به کیفیت تصویر تلویزیون است و در طبقه‌بندی مثبت قرار می‌گیرد، و اظهار‌نظر “تماشای این فیلم را به کسی توصیه نمی‌کنم” حاوی احساس منفی نسبت به فیلم مورد نظر است.

 

 

آگاهی از “گرایش احساس در نظرات[12]” کاربران در حوزه‌های مختلف از قبیل تجارت، سیاست، تعامل بین انسان و کامپیوتر (برای تعیین نوع عکس‌العمل ماشین بر اساس نظر انسان)، و در انواع تصمیم‌گیری‌های افراد حقیقی و حقوقی کاربرد فراوانی دارد که در آغاز بحث برخی از آن‌ها مورد اشاره قرار گرفتند. این موضوع به‌همراه حجم پایین کار انجام‌شده‌ی مرتبط در حوزه‌ی زبان فارسی (در جستجوی انجام‌شده هیچ مقاله‌ی منتشر‌شده‌ای در این حوزه برای زبان فارسی یافت نشد)، انجام مطالعه در این رابطه برای نظرات بیان‌شده به زبان فارسی را ضروری می‌نماید.

 

 

علاوه‌بر نیاز به تحقیقات در حوزه‌ی مذکور، اکنون پس از حدود یک دهه که از شروع مطالعات در زمینه‌ی کاوش در نظرات می‌گذرد و ابعاد گوناگونی از آن روشن شده و تا حدودی برروی آن‌ها تحقیق شده است، جای خالی سیستمی که از محصولات خروجی از تحقیقات این حوزه‌های تحقیقاتی، به صورت مجتمع و ترکیبی بهره ببرد و با تجمیع و هماهنگی بین آن‌ها همراه با استفاده از محصولات تحقیقات زمینه‌های مرتبط دیگر، به ارائه‌ی سرویس‌های کاربردی و ترکیبی‌ای بپردازد که به‌تنهایی توسط هیچ‌یک از این بخش‌ها و بدون همکاری با بخش‌های دیگر امکان‌پذیر نخواهد بود دیده می‌شود. چنین سیستمی که کاربران بتوانند انواع گوناگون از نیاز‌های خود را به‌خوبی به آن منتقل کنند و آن‌ها را در مدت زمان کوتاهی دریافت کنند قطعا مورد استقبال شدید کاربران مختلف قرار خواهد گرفت. به عنوان مثال ممکن است تولید کنندگان یک کالای تخصصی با کاربرد صنعتی، نیاز به آگاهی از گرایش نظرات افرادی که دارای تخصص در آن صنعت هستند در رابطه با آن کالای خاص و به صورت خلاصه‌شده داشته باشند. در چنین حالتی سیستم با استفاده از محصول بدست‌آمده از تحقیقات انجام‌شده برای تشخیص هویت اظهارنظرکنندگان و استخراج خصوصیات آن‌ها، نظراتی که توسط افراد مورد‌نظر بیان شده‌اند را شناسایی می‌کند؛ سپس از میان آن‌ها با استفاده از محصول تحقیقات انجام‌شده برای تشخیص هدف اظهارنظر، نظراتی که در رابطه با کالای مورد نظر بیان شده‌اند را جدا می‌کند؛ بعد از آن مثبت یا منفی بودن گرایش این نظرات را با استفاده از محصول بدست‌آمده از تحقیقات مربوط به “تشخیص گرایش احساس” تعیین می‌کند؛ و نهایتاً با استفاده از محصول بدست‌آمده از تحقیقات انجام‌شده در رابطه با خلاصه‌سازی نتایج حاصل را خلاصه‌سازی کرده و به کاربر نمایش می‌دهد. مثال‌های دیگری از نیازهایی متنوعی که کاربران مختلف می‌توانند با در اختیار داشتن چنین سیستمی به آن‌ها دستیابی پیدا کنند عبارتند از : یافتن اشخاصی که در رابطه با یک هدف خاص دارای نظر مثبت هستند، یافتن نظرات منفی  که در رابطه با هدفی خاص و در یک بازه‌ی زمانی خاص بیان شده‌اند، و یافتن گرایش کاربرانی که در یک منطقه‌ی خاص سکونت دارند و در محدوده‌ی سنی خاصی هستند نسبت به یک موضوع اجتماعی.

 

 

 

 

 

1-2. اهداف تحقیق

 

 

بر اساس ضرورتی که برای کار در حوزه‌ی تشخیص گرایش احساس در نظرات کاربران بویژه در زبان فارسی ذکر شد در فصل چهار از این پروژه به این موضوع می‌پردازیم و سعی در رده‌بندی[13] گرایش نظرات کاربران در غالب دو رده‌ی مثبت و منفی خواهیم داشت.

 

 

بنابر [2] این مسئله می‌تواند در قالب یک مسئله‌ی “یادگیری تحت نظارت[14]” بیان شود که دارای رده‌های مثبت، منفی، و خنثی است و داده‌های استفاده‌شده (برای آموزش[15] و آزمایش[16]) در تحقیقات موجود در این رابطه، اغلب نظراتی است که کاربران در مورد کالاها اظهار کرده‌اند. مزیت استفاده از این داده‌ها آماده بودن آن‌ها به دلیل مشخص بودن مثبت، منفی، یا خنثی بودن آن‌ها ذکر شده است.

 

 

برای فراهم کردن داده‌های مورد بررسی در این پایان‌نامه، پس از بررسی زمینه‌های گوناگون نظیر نظرات کاربران در شبکه‌های اجتماعی، و نظرات کاربران در مورد گوشی‌های موبایل، نهایتا نظرات کاربران در یکی از پربازدید‌ترین پایگاه‌های خبری یعنی پایگاه خبری تابناک انتخاب گردید. به‌روز بودن و متنوع بودن اخبار درج‌شده در این پایگاه بستر مناسبی برای ارزیابی نظرات مردم در رابطه با موضوعات گوناگون از قبیل سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی را فراهم می‌کند.

 

 

به‌طور خلاصه هدف از کار انجام‌شده در فصل چهار از این پایان‌نامه تشخیص مثبت یا منفی بودن گرایش احساس موجود در نظرات کاربران سایت خبری پربازدید تابناک با استفاده از برخی رده‌بندهای شناخته‌شده و مشخصه‌های جدید ارائه‌شده است. در این راستا تلاش می‌شود تا قابلیت رده‌بند‌های مورد استفاده و حالات و ترکیب‌های گوناگون مشخصه‌های معرفی‌شده مورد بررسی قرار گیرند.

 

 

در راستای نیاز به استفاده‌ی مجتمع از دستاورد‌های تحقیقات مختلف زیر‌مجموعه‌ی حوزه‌ی کاوش در نظرات و تحقیقات حوزه‌های دیگر و ارائه‌ی خدمات ترکیبی مورد درخواست کاربران که در بخش 1-2 مطرح شد، هدف از فصل سه ارائه‌ی ایده‌ی جدیدی در حوزه‌ی کاوش در نظرات است که به رفع این نیاز کمک کند. در این فصل تلاش خواهد شد تا با در کنار هم قرار دادن محصولات تحقیقات انجام‌شده در حوزه‌ی کاوش در نظرات و برخی حوزه‌های مرتبط پردازش متن، هماهنگی میان آن‌ها، الهام گرفتن از معماری موتور‌های جستجوی دیگر، و ارائه‌ی نوآوری، ایده و معماری پیشنهادی برای سیستمی تحت عنوان “موتور جستجوی نظرات” ارائه شود.