مقدمه. 14

 

2 -1-ادبیات پژوهش… 16

 

2-1-1-پیشینه  وتعاریف اکوتوریسم 16

 

2-2-تعریف گردشگر و اکو توریست.. 23

 

2-2-1-طبیعت گردهای تنها: 24

 

2-2-2-طبیعت گردهای شركت كننده در تور : 24

 

2-2-3-گروه های مدرسه ای یا علمی : 24

 

2-3-گونه های اکوتوریسم. 25

 

2-4- اثرات گردشگری و اکوتوریسم. 27

 

2-4- 1-پیامد های زیست محیطی.. 27

 

2-4-2-اثرات اقتصادی.. 28

 

2-4-3-اثرات اجتماعی و فرهنگی.. 29

 

2-5 – مبانی نظری پژوهش… 30

 

2-5-1-مفهوم ادراك.. 31

 

2-5-1-1-ادراك در فرهنگ فارسی.. 31

 

2-5-1-2-تعاریف ادراك و شناخت.. 31

 

2-5-1-3-رویکرد های ادراک و شناخت.. 33

 

2-5-2-عوامل موثر در ادراك.. 33

 

2-5-2-1-نقش عوامل فرهنگی در ادراک.. 34

 

2-5-2-2-نقش تفاوتهای فردی در ادراک.. 35

 

2-6 -ادراك محیطی.. 36

 

2-6-1-عوامل موثر در ادراک محیط.. 36

 

2-6-2-نظریه های ادرك محیط : 37

 

2-6-2-1-کنش گرایان احتمالاتی (برو نسویك ) 37

 

2-6-2-2-نظریه ی ویژگی جلب كننده (برلاین ) 37

 

2-6-2-3-نظریه بوم شناختی بروفنبرنر 37

 

2-6-2-4 -نظریه روانشناسی بوم شناختی گیبسون : 38

 

2-6-2-5-مکتب گشتالت.. 38

 

2-6-2-6-نظریه جغرافیدانان رفتاری.. 38

 

2-7-مدل تحلیلی پژوهش… 41

 

2-8-نتیجه: 42

 

فصل سوم: روش شناسایی و معرفی عرصه پژوهش

 

مقدمه. 44

 

3-1-روش شناسی.. 44

 

3–1-1-روش تحقیق.. 44

 

3-1-2-تكنیك گرد آوری داده ها 44

 

3-1-3-جامعه آماری.. 44

 

3-1-4- حجم نمونه. 45

 

3- 1-5-روش نمونه گیری.. 45

 

3-1-6-پایایی و اعتبار پرسشنامه. 45

 

3-1-7-روش های تجزیه و تحلیل داده ها 46

 

3-2 -تعریف مفاهیم و سنجش متغیرها 47

 

3-2-1-مفهوم نظری ادراك زیستی.. 47

 

3-2-2-مفهوم عملیاتی ادراك زیستی: 47

 

3-2-3-مفهوم نظری  ادراك اقتصادی.. 47

 

3-2-4 -مفهوم عملی ادراك اقتصادی.. 47

 

3-2-5 -مفهوم نظری ادراك فرهنگی و اجتماعی.. 48

 

3-2-6-مفهوم عملیاتی ادراك اجتماعی و فرهنگی.. 48

 

3-2-7-ادراك اکوتوریسم. 49

 

3-3-معرفی عرصه پژوهش… 49

 

3-3- 1-موقعیت جغرافیایی ،ویژگی های طبیعی و انسانی مورد مطالعه. 49

 

3-3-2- ویژگی های جمعیتی.. 52

 

3-3-3وضعیت اشتغال. 53

 

 

3-4-ظرفیت های گردشگری و اکوتوریسم شهرستان میاندرود. 54

 

3-4-1-پناهگاه حیات وحش دشت ناز 54

 

3-4-2 – ساحل گهر باران. 55

 

3-4-3-مناطق ییلاقی و جنگلی.. 58

 

3-4-3-1-كوهدشت غربی (محدوده جنگل روستای دارابکلا) : 58

 

3-4-3-2-كوهدشت شرقی (محدوده ی روستای جامخانه و اسرم) 59

 

3-4-4-ظرفیت های فرهنگی اجتماعی.. 60

 

3-5-تسهیلات رفاهی و اقامتی و حمل ونقل.. 60

 

3-6-ظرفیت های اکوتوریسم شهرستان میاندرود به عنوان یك سیستم. 61

 

3-7-خلاصه ونتیجه گیری.. 62

 

فصل چهارم: یافته های پژوهش

 

مقدمه. 64

 

4–1- بخش اول: سیمای نمونه آماری، ویژگی های جمعیت شناختی.. 64

 

4-1-1-جنسیت.. 64

 

4-1-2 -سواد سرپرست خانوار 64

 

4-1-3-شغل سر پرست خانوار 65

 

4-1-4- محل اقامت.. 65

 

4-1-5-فاصله از جنگل و حیات وحش… 66

 

4-1-6-درآمد  سر پرست خانوار 66

 

4-1-7- معدل درسی دانش آموز 67

 

4-1-8-رشته تحصیلی.. 67

 

4-1-9-تجربه ی سفر. 68

 

4-1-10-نوع مدرسه. 68

 

4-2-بخش دوم توصیف آمار ه ها مربوط به ادراك زیست محیطی ،اقتصادی ،فرهنگی و اجتماعی دانش آموزان از اکوتوریسم. 68

 

4-2-1- ادراك زیست محیطی دانش آموزان. 68

 

4-2-2-ادراك اقتصادی دانش آموزان. 69

 

4-2-3- ادراک اجتماعی فرهنگی دانش آموزان. 69

 

4-3-تحلیل نتایج آزمون تی برای درک مولفه زیست محیطی،اقتصادی واجتماعی و فرهنگی.. 73

 

4-3-1-درک تنوع زیستی.. 73

 

4-3-2-ادراک  ازآلودگی.. 73

 

4-3-3– ادراک ازاساس منابع محلی.. 74

 

4-3-4-ادراک  زیست محیطی.. 75

 

4-3-5-درک اشتغال زایی.. 75

 

4-3-6-درک درآمد زایی.. 76

 

4-3-7-درك اقتصادی.. 77

 

4-3-8-درک فرهنگی.. 78

 

4-3-9-درک اجتماعی.. 78

 

4-3-10- درك اجتماعی و فرهنگی.. 79

 

4-3-11- درك اكوتوریسم. 79

 

4-4 -نتایج آمار استنباطی برای متغیرهای با دوگروه وبیش از دوگروه مستقل با متغیر های وابسته. 80

 

4-4-1-درک مولفه های اکوتوریسم  با دو گروه مستقل.. 80

 

4-4-1-1درک جنسیتی از مولفه ی زیستی اکوتوریسم. 80

 

4-4-1-2-درک جنسیتی از مولفه های اقتصادی اکوتوریسم. 83

 

4-4-1-3 –درک جنسیتی از مولفه های اجتماعی و فرهنگی اکوتوریسم. 84

 

4-4-1 –4-درک مولفه زیستی اکوتوریسم  برحسب محل اقامت.. 85

 

4-4-1-5- درک مولفه اقتصادی اکوتوریسم  برحسب محل اقامت.. 86

 

4-4-1-6 درک مولفه اجتماعی و فرهنگی  اکوتوریسم  برحسب محل اقامت.. 87

 

4-4-1- 7-درک مولفه زیستی اکوتوریسم  برحسب نوع مدرسه دانش آموزان. 88

 

4-4-1 -8- درک مولفه اقتصادی اکوتوریسم  برحسب نوع مدرسه دانش آموزان. 89

 

4-4-1-9- درک مولفه اجتماعی و فرهنگی اکوتوریسم  برحسب نوع مدرسه دانش آموزان. 90

 

4-4-2-درک مولفه های اکوتوریسم  با بیش از دو گروه مستقل.. 91

 

4-4-2-1-درک مولفه های اکوتوریسم برحسب درآمد سرپرست خانوار 91

 

4-4-2-2- درک مولفه های اکوتوریسم  برحسب شغل سرپرست خانوار 92

 

4-4-2-3- درک مولفه های اکوتوریسم  برحسب سواد سرپرست خانوار 93

 

4-4-2–4-درک مولفه های اکوتوریسم  برحسب تجربه سفر دانش آموزان. 94

 

4-4-2-5–درک مولفه های اکوتوریسم  برحسب رشته تحصیلی  دانش آموزان. 95

 

4-4-2-6–درک مولفه های اکوتوریسم  برحسب فاصله محل اقامت جوانان باجنگل و حیات وحش… 96

 

4-4-3-ادراک اکوتوریسم  جوانان برحسب محیط ادراکی.. 97

 

4-4-3-1–ادراک اکوتوریسم  جوانان برحسب محیط شخصی.. 97

 

4-4-3-2-ا دراک اکوتوریسم  جوانان برحسب محیط زمینه ساز 98

 

4-4-4- تفاوت ادراک اکوتوریسم  جوانان. 98

 

4-4-4-1- تفاوت ادراک اکوتوریسم  جوانان برحسب تجربه سفر. 98

 

4-4-4-2- تفاوت ادراک اکوتوریسم  جوانان برحسب رشته تحصیلی.. 99

 

4-4-4-3- تفاوت ادراک اکوتوریسم  جوانان برحسب معدل درسی.. 99

 

4-4-4-4- تفاوت ادراک اکوتوریسم  جوانان برحسب فاصله  محل اقامت.. 101

 

4-4-4-5- تفاوت ادراک اکوتوریسم  جوانان برحسب شغل سرپرست خانوار 102

 

4-4-4-6- تفاوت ادراک اکوتوریسم  جوانان برحسب درآمد سرپرست خانوار 103

 

4-4-4-7- تفاوت ادراک اکوتوریسم  جوانان برحسب سواد سرپرست خانوار 104

 

4-5-خلاصه نتیجه: 105

 

فصل پنجم: آزمون فرضیه ها و نتیجه گیری و پیشنهادات

 

5-1-مقدمه : 107

 

5-2-تحلیل فرضیه ها 107

 

5-2-1-فرضیه اول : 107

 

5-2-2فرضیه دوم : 108

 

5-2-3 فرضیه سوم : 109

 

5- 3 – خلاصه و نتیجه گیری.. 110

 

5-4-پیشنهادات.. 112

 

منابع و مآخذ: 115

 

مقدمه

 

یکی از بخشهایی که درصنعت توریسم مورد توجه گردشگران و جهانگردان قرار گرفته است، صنعت اکوتوریسم است. توسعه اکوتوریسم می تواند با ایجاد فرصت های شغلی، منافع اقتصادی بی شماری را به طور مستقیم متوجه مردم بومی کشورها کند .همچنین اکوتوریسم، از بنیان های توسعه پایدار جوامع وراهی برای حفظ چشم اندازها و ذخایر طبیعی است .رشد صنعت گردشگری در جهان سالانه حدود 4 درصد برآورد می شود. دراین میان سفرهای اکوتوریستی دارای رشد 30 درصدی هستند و این نشانه توجه روز افزون به اکوتوریسم است(تقوایی وهمکاران ،1391: 151).رویكرد به اكوتوریسم به عنوان الگوی فضایی گردشگری در طبیعت، امروزه مورد توجه فراوانی قرار گرفته است. اكوتوریسم می رود تا در قرن بیست و یكم بسیاری از فضاهای جغرافیایی را تحت تاثیر قرار داده و الگوی فضایی جدیدی را در نواحی مختلف ایجاد نماید(جلال پور ،1391: 4). از دهه ی 1930مکتب امکان گرایی یا اختیار ،با تاکید برآنکه انسان به عنوان یک عامل فعال و مختار می تواند محیط را از طریق برقراری سازگاری های خود باآن مورد بهره برداری قرار دهد ،ارائه شد .جغرافیای رفتاری، محصول ورود اندیشه های روانشناسی به حیطه ی مباحث جغرافیایی است . ارتباط این علم را با جغرافیای انسانی از آنجا می توان ملاحظه کرد که جغرافیای انسانی در مورد اهمیت ادراک ،خلاقیت،تفکر و عقاید مردم که در فرموله کردن دیدگاه های آنها نسبت به محیط ودر نتیجه روابط انسان با محیط تاثیر می گذارد (پور احمد ، 1389: 162). در جغرافیای رفتاری کل مکان علاوه بر اینکه صحنه ی عملکرد های اقتصادی، تاریخی، واجتماعی است ،در عین حال فضای روانشناختی است . این فضا هویت ،ساختار و مفهوم خاص خود را دارد که به مقتضیات و خصوصیات فردی (سن ،جنس ،زمان سکونت ،مکان اقامت ،کار .یا پایگاههای اجتماعی و اقتصادی) وبر حسب شرایط زندگی (درک فضا و فرهنگ و میزان آگاهی فرد )تغییرمی کند (پور احمد ،1389: 164).از آنجا که در گردشگری تمرکز بر سفر و جابجایی مردم ،کالا و خدمات در طول زمان و مکان است. عمدتا پدیده­ی جغرافیایی محسوب می شود ،وبنابراین دیدگاه جغرافیایی به طرق مختلف می تواند به تبیین گردشگری کمک کند (ویلیامز،1388: 21). براساس تعاریف سازمان جهانی گردشگری وسازمانهای مرتبط درارتباط با تعریف مفهوم اکوتوریسم، انگیزه ی اصلی گردشگران مشاهده ی طبیعت و درک اررزش های واقعی آن است ودر آن گردشگر و همچنین جوامع محلی در حفاظت محیط زیست مشارکت می کنند (نیازمند،1388: 23). تاکنون طی چند دهه ی گذشته مطالعات متعددی در زمینه ی سنجش دیدگاه و ادراكات ساكنان نسبت به گردشگری در جامعه ی میزبان انجام شده است (علیقلی زاده ،1386 :34).از آنجا که با تدریس دروس جغرافیا و دروس مرتبط با آن در مدارس شهرستان میاندرود، شناخت نسبی از ویژگی های رفتاری و خصوصیات جوانان به خصوص دانش آموزان کسب کردم .وهمچنین ازطرفی دراین شهرستان، مکانهای طبیعی بالقوه ی گردشگری از قبیل: مناطق ییلاقی وجنگل، مکان های حفاظت شده و ساحل جنگلی و تاحدودی دست نخورده ودنج به نظر می آیدوجود دارد. و همچنین تاکنون تحقیقات کمی از جاذبه های گردشگری این شهرستان، به طور جامع آنهم بارویکرد اکوتوریسمی انجام نشده است. لذابا راهنمایی دکتر بریمانی و دکتر رمضان زاده، در این پژوهش با استفاده از نظریه جغرافیدانان رفتاری كوشش شده است تاادراك و برداشت های ذهنی جوانان به عنوان جامعه ی میزبان و هم به عنوان گردشگر را از اكوتوریسم ،تحلیل ومشخص كنیم.و از طرفی دیگر قابلیت های بالقوه گردشگری این شهرستان را شناسایی کرده باشیم . این پژوهش در پنج فصل می باشد .

 

در فصل اول، كلیات بحث در مورد بیان مسئله و سوالات و ضرورت و اهمیت بحث و درادامه فرضیات پژوهش و پیشینه تحقییق ،یعنی مرور تحقیقات انجام شده در ارتباط با موضوع وهمچنین مشکلات ومحدودیت های این پژوهش بیان می شود.

 

در فصل دوم ،ادبیات موضوع ، تعاریف گردشگری و اکوتوریسم از نظر جامع بین المللی و صاحب نطران رشته های گردشگری و اکوتوریسم  ارائه شده است .در ادامه به مبانی نظری پژوهش پرداخته ودر نهایت با استفاده از چارچوب نظری و تجربی پژوهش، مدل مفهومی این پژوهش ارئه شده است .